Nieuws

14 januari 2010

Werkgroep Ringslang te Oldelamer


Werkgroep Ringslangen van Oldelamer in actie

Werkgroep ringslang Natuurgebied Brandemeer te Oldelamer

 

Het is midden januari 2010.
De ringslangen die al wekenlang onder een dik pak sneeuw in winterslaap verkeren, zullen zich de komende tijd nog wel een poosje koest houden. De winter is nog lang niet voorbij. Misschien is dit een geschikt moment om even terug te kijken op het afgelopen seizoen.


Vanaf 2003 verzorgt een klein groepje vrijwilligers een aantal broeihopen voor ringslangen in het natuurgebied Brandemeer te Oldelamer.

In de eerste jaren vonden de activiteiten plaats in het kader van het pilotproject ringslang Oldelamerpolder en Zandhuizerveld. De coördinatie was in handen van de dienst Landschapsbeheer Friesland.

Het project is opgezet naar aanleiding van het rapport “Geef de ringslang in Fryslân een kans”. In dit rapport dat in 2002 is aangeboden aan het provinciebestuur werd door de opsteller Hans van den Bogert, aandacht gevraagd voor de problematiek rond de ringslang in de provincie.
De doelstelling van het project was het vergroten van de populatie van de ringslang in het gebied Oldelamer en in het Zandhuizerveld door het aanleggen en onderhouden van broeihopen via de inzet van vrijwilligers, zodat een migratie van ringslangen naar de omliggende gebieden, vooral naar het lage midden van Fryslân, op gang werd gebracht.
Het eindrapport van dit project, samengesteld door Landschapsbeheer Friesland, verscheen in 2006 en daarin is ingegaan op het verloop van de uitvoering en de resultaten van het totale project tot en met 2005.
Het werkgroepje dat de broeihopen verzorgde in de Brandemeer is daarna doorgegaan onder begeleiding van George Meijners van Landschapsbeheer Friesland en in het volgende korte verslag zijn enkele wetenswaardigheden over de activiteiten en resultaten tot nu toe weergegeven.

Aanvankelijk werden niet alleen in het natuurgebied activiteiten ondernomen, maar ook in de omgeving ervan.
Het opzetten van de hopen gebeurde eind april van ieder jaar en de controle op uitgekomen eieren vond plaats in de maand september. Begonnen werd met de aanleg van een 12-tal hopen.
Het materiaal werd verzameld in de directe omgeving van de op te zetten hopen en bestond uit slootafval en halfvergane plantaardige ruigte.
Het basisoppervlak bedroeg in de meeste gevallen ongeveer twee vierkante meter terwijl de hoogte beperkt bleef tot anderhalve meter.
Twee hopen hadden een grotere omvang. Eén daarvan, een opslagplaats van slootmateriaal, was geadopteerd door de basisschool van Oldelamer. De andere bestond uit een groot aantal in het veld opgeslagen en “vergeten” hooibalen. Deze hoop vormde een ramp bij het controleren op uitgekomen eieren van de ringslang. Plastic bindtouw maakte het opzij zetten van het hooi nagenoeg onmogelijk.

In de eerste jaren werden er in de hopen bijna geen eierschalen aangetroffen.
Volgens kenners is dat niet zo verwonderlijk omdat ringslangen zeer plaatsgetrouw zijn waar het de afzetting van eieren betreft.
Het duurt meestal enkele jaren voordat nieuw aangelegde broeihopen in gebruik worden genomen.
In een aantal hopen werd in drie jaar tijd geen enkel ei gevonden en omdat het opzetten vrij arbeidsintensief is, besloot de werkgroep het aantal van twaalf terug te brengen naar zes.
De hopen buiten het natuurgebied werden opgegeven en aan het opzetten van de andere die overbleven werd meer aandacht besteed. Met medewerking van Staatsbosbeheer lukte het om de hopen wat groter te maken en om houtsnippers toe te voegen.
De resultaten zijn onvermoed. Ruim 600 eieren uit een hoop is heel gewoon. Er is al eens een jaar geweest waarbij er meer dan 1200 in een hoop geteld zijn. We mogen er van uit gaan dat daar 30 á 40 slangen hun eieren hebben gelegd.
Onderstaand staatje geeft de resultaten van de afgelopen jaren weer. In het jaar 2005 zijn geen eieren gevonden.

 

Aangetroffen aantal lege eierschalen in broeihopen natuurgebied De Brandemeer.

 

Nummer     2004     2005     2006     2007      2008      2009
Broeihoop

1                -          -         67         310       567        440
2               141        -        230        660       1212      727
3                -          -          -          240       924        627
4                -          -          -           -           -           -
5               123         -       103       1100      527        411
6                -           -         25        270        24        282
 

5 = grote hoop, geadopteerd door basisschool Oldelamer.

 

Januari 2010.
Willem Jongsma.
 


Bron: Werkgroep Amfibieën en Reptielen Fryslân (WARF)